Sporcular
için zihinsel hazırlık açısından en önemli kavramlardan biri de imgeleme ve zihinsel uygulamadır.İmgeleme(zihinde
canlandırma) sürecinin temelinde, deneyimler sonucunda hafızada depolanan bir
kısım bilgilerin tekrar hatırlanması ve bu bilgilerin zihinde anlamlı bir
resme-görüntüye dönüştürülmesi vardır.*
Sporcu
müsabaka öncesi, en iyi derece aldığı yarışmayı düşüp zihninde tekrar yaşar ve
başarılı olacağına dair kendisini motive eder.
Zihinde
canlandırmaya örnek olarak yarışmanın başarılı şekilde sonuç verdiği, antrenörünün
ve arkadaşlarının ona gururla baktığını, şampiyon olmanın memnuniyetinin hazzını
hissetmesini hayal etmesini örnek verebiliriz.
Beyin gerçek
ve hayali ayırt edemez.Bu nedenle beyni başarıya yönelik motive etmekte hayal
kurmak çok önemlidir.
Jack
Nicklaus imgelemeyi nasıl kullandığını şu cümlelerle açıklamıştır; “Topa her
vuruştan önce kafamın içindeki filmi izlerim. Önce parlak yeşil çimlerin
üzerinde duran güzel ve beyaz topu göndermek istediğim yerde görürüm. Sonra,
topun oraya gittiğini; topun havadaki yolunu, yörüngesini ve hatta düşerkenki
pozisyonunu bile görürüm. Bir sonraki sahnede ise bir önceki görüntüyü
gerçekleştirmek için nasıl bir vuruş yapmam gerektiğini görürüm. Kafamdaki bu
filmler vuruşa olan konsantrasyonumu ve her vuruşa olumlu yaklaşımımın
anahtarıdır.”*
18 kez altın
madalya ve 22 kez Olimpiyat Madalyası kazanan Michael Phelps de imgelemenin
önemini şu şekilde belirtmiştir: “Olimpiyat seçmelerinden önce çok fazla
görselleme yapıyordum. Bunu yapmamın, sahneye çıktığımda, oraya nasıl bir şeyle
karşılaşacağıma dair bende bir his oluşturmasına yardımcı olduğunu
düşünüyorum.”
İmgelemede
bütün duyuların ortak katılımı önemlidir. Genelde görselleme olarak tanımlansa
da, kinestetik duyu(içten gelen duyum-hareket duyumu), dokunma ve koklama
duyularının hepsi potansiyel olarak önemlidir.*
Örneğin bir kürek sporcusu zihinde canlandırma sırasında yarışma
sırasında deneyimlediği suyun sıçraması (dokunma),başarı için duyduğu
istek,azim ve heyacan duygusu(kinestetik) gibi etmenleri hayal edebilir.
İmgeleme
sporcu için faydalı olduğu açıktır fakat unutmamak gerekir ki nasıl ki fiziksel
antrenmanlar tekrarlandıkça öğreniliyorsa psikolojik becerilerin gelişmesi de
yarışma ve antrenmanlarda,öncesi,sonrası ve sırasında bolca tekrarlayarak
pratik hale getirmekle mümkündür.
Kaynak:
*Spor ve
Egzersiz Psikolojisinin Temelleri,Weinberg ve Gould,Nobel Yayınları
